هنر ایجاد شوک در مخاطب است

به گزارش روابط عمومی حوزه هنری استان اصفهان، نشست تخصصی «تایپوگرافی و فضای معاصر» با حضور استادان علی سجادیه و رسول کمالی در ساعت 17:30 الی 19:30 روز پنج شنبه 26 مهر97 در خانه هنرمندان اصفهان برگزار شد.

در این نشست علاوه بر تعریف تایپو گرافی و مراحلی که نگارش حروف در دوره های مختلف طی کرده است به خصوصیات هر دوره و به ویژه دوره معاصر پرداخته شد.

رسول کمالی گفت: گراف به معنای نوشتن، تایپ و کلیشه برجسته ای بود که بر روی صفحات گلی فشرده می شد، واژه تپو بر اساس خراش یا همان فشار روی لوح به وجود آمد و در اواخر قرن 15 گوتنبرگ حروف چاپی را روی کلیشه سربی درست کرد.

سجادیه با اشاره به اینکه پس از اختراع دستگاه چاپ، تقدس خط کم شد و از حالت مذهبی درآمد و به حالت و وجه انسانی در آن توجه شد افزود: پیش از اختراع گوتنبرگ نیکلاس جنسن در سال 1470 طراح اولین تایپ یا حروف کلیشه های سربی بر اساس خوشنویسی بود که از وجه کاریگرافی به وجه معماری آن توجه می کند. پس از آن کلود گاراموند حروف ایتالیک را طراحی کرد .

کمالی با اشاره به دوران گذار یا رومن انتقالی گفت: در این دوره رشد چاپ کتابهای داستان، سفرنامه ها را داریم و حروف رومن دوباره طراحی می شوند و هرچقدر به دوران مدرن نزدیک می شویم هندسه نقشش بیشتر می شود.

سجادیه خاطرنشان کرد: دوران رومن انتقالی زمانی است که غرب تحت تأثیر شرق و آثار آن قرار می گیرد و دوره باروک را در این دوران داریم و باسکرویل مهم ترین طراح حروف دوره انتقال است.

کمالی ادامه داد: شروع قرن 18 دوران چشمگیر حروف نگاری و طراحی حروف پادشاهی است و در این دوران فیلیپ گرانژون حروف ساز سلطنتی حروف رومن پادشاهی را طراحی می کند، این دوران مشهور به دوران خردگرایی است و زدودن هرچیزدینی از خط است و در این دوران مردم روزنامه خوان می شوند و دوران میانی تحول متن است.

سجادیه با اشاره به اینکه کشورها از این دوران به بعد سعی دارند هویت ملی و فرهنگی خود را در حروف نشان دهند می افزاید: در این دوران کشورهای اروپایی برای نشان دادن هویت خود در رقابت با یکدیگر قرارمی گیرند.

وی ادامه داد: دوره مدرن و صنعتی از نیمه دوم قرن 18 شکل می گیرد و پیرسیمون فورنیه اولین بار نظام پوینت که معادل 35/0 میلی متر است را در طراحی حروف ایجاد می کند. فورنیه کسی است که خوشنویسی را از طراحی حروف مستقل کرد و به نوعی طراحی گرافیکی که هندسه می دانند توسط فورنیه اتفاق می افتد. در همین دوران طراحی حروف دیدو سرآغاز طراحی حروف مدرن است، دیدو تایپ خیلی مدرنی را ارائه می کند که اکنون در صنعت مد هم مورد استفاده است.

کمالی با اشاره به ساخت نخستین ماشین موفق حروف ریزی به نام لاینوتایپ در اواخر قرن 19 تاکید کرد: در دوران مدرن با همت کسلون حروف بدون سریف ایجاد می شود و کشیدگی حروف در طول، سریف های چهارگوش، تزئینات خارج حروف، اغراق در تغییر اندازه ، پهنای ضخامت حروف و ظواهر تزئینی در دوران مدرن به مرحمت لیتو گرافی اتفاق می افتد. کسلون مهم ترین تایب دیزاینری است که روی حروف رومن کار می کند و این اتفاق در آغاز دوره انتقال و مدرنیته در اروپا رخ می دهد.

در ادامه سجادیه افزود: نیاز گرافیک تبلیغاتی برای تاجران در این دوران اتفاق می افتد و حروف خاص و فونت ضخیم و تزئینی و ... روی بسته ها و پوسترها و بروشورهای کالاها می آید.

کمالی تصریح کرد: تا پیش از دوران مدرن یک جریان بی روح خسته کننده در تایپ وجود دارد که فقط قرار است حروف خوانده شود و سیستم عکاسی در دوران مدرن سبب می شود تا طراحان بر روی حروف تزئینی پیشین و گوتیک ذوق آزمایی کنند.

سجادیه تأکید کرد: در سال 1880 پیدایش سبک آرنوو را داریم و حروف سه بعدی و سایه دار ویا مزین به اشکال طبیعی مثل گیاهان و گلها.در این دوران حروف مکتب شیکاگو را داریم که حروفی نازک و لطف دارند.

کمالی گفت: در دوران مدرن، یک حرف با خانواده کاملش طراحی می شود و هر تایپ فیسی را می توان با خانواده اش دید.

سجادیه در ادامه خاطرنشان کرد: آغاز سده 20 در آمریکا طراحی دو قلم نیوزگوتیک و فرانکلین گوتیک توسط موریس فولربنتون از طریق روزنامه ها و طراحان حروف گسترش می یابد. علاوه برگرافیک توسعه یک مکتب در تمام جنبه های هنری ، مبلمان و زندگی شهری اتفاق می افتد.

کمالی با اشاره به اینکه همزمان با دوره دیجیتال در سال 1983 ظهور دوران پست مدرن را داریم افزود: در این زمان اسلوب شکنی در هرآنچه مدرن به دنبال آن بود اتفاق می افتد، مدرنیسم تلاش دارد نیازهای اجتماع را بر اساس عمل گرایی پاسخ دهد و فونت هایی را ارائه دهد که در حوزه تبلیغات و روزنامه و برندینگ پاسخگو باشد.

وی ادامه داد: دوران معاصر دوران پرسش گری و چالش حروف است، در این دوران ما اوج تنوع فونت را داریم و تایپ فیس ها در این دوران مبنای شکل گیری آثار هنری می شود. در همین دوران ابزار در تولید اثر کمک می کنند و معنای سومی برای اثر ایجاد می کند. در دوران معاصر قرار نیست ما به سوالی پاسخ دهیم قرار است پرسش کنیم و همه چیز را به چالش بکشانیم.

سجادیه گفت: هنر ایجاد شوک در مخاطب است و مخاطب خسته شده است از همه تصاویر تکراری و قرار نیست به زیبایی باج دهد و میل به ایجاد شوک دارد و ما در هنر معاصر به دنبال معنا نیستیم و به عدد افراد می تواند معنا ایجاد شود. هنرمند لزوما طراح یک اثر هنری نیست بلکه  مدرک اثر هنریست.