می خواهیم غول تایپوگرافی جمله شکسته شود

کارگاه یکروزه تایپوگرافی از صبح روزجمعه اواخر مهرماه در خانه هنرمندان اصفهان با حضور استاد حسین مرتضایی و حسین چمن خواه آغاز شده بود و قرار بود تا بعدازظهر به طول انجامد، این کارگاه با موضوع مقاومت (برای جشنواره بین المللی مقاومت) به همت خانه گرافیک حوزه هنری استان اصفهان و با همکاری مجمع طراحان گرافیک آیه برگزارشد. گفتگو با حسین مرتضایی را بخوانید:

• در مورد کارگاه کمی توضیح دهید؟

درست است که ما از قدیم در بحث تایپوگرافی خیلی کار انجام داده ایم و نمونه های خوبی داریم ، اما در تایپوگرافی فونت مدرن کمتر نمونه‌های خوبی داریم مخصوصاً امروزه ، در این کارگاه این اتفاق خوب افتاده است که ما به سمت شعر و جملات رفته ایم، در تایپوگرافی کلمات مشکلی نداریم و یا در بسته لوگو طراحان ما کمتر دچار مشکل می شوند اما وقتی به سمت جمله می‌رویم کار مشکل می‌شود.

ما به عنوان طراح نیاز داریم که اتفاقات خوبی در ریتم، فواصل ، اندازه ها و فرم ها بیافتد و فرمی را که در آخر می‌بینیم جذاب باشد همچنان که به پایه خط و رسم الخط در آن توجه شده باشد و از نظر خوانایی درست باشد، باید درعین جذابیت ، پشت آن اصول خط نیز رعایت شود.

این کارگاه اتفاق خوبی است و کمتر دیده ام که کارگاهی بخواهد یک شعر را تایپوگرافی کند، ما (اساتید گرافیست این کارگاه) آمده ایم که به بچه ها کمک کنیم تا راحت تر بتوانند با این جریان کنار بیایند. در این کارگاه بچه ها با چالش روبرو می شوند، این کارگاه می تواند به بچه های طراح کمک بدهد تا آنچه از تایپوگرافی در ذهن خود سخت و ثقیل کرده‌اند را آسان کنند و اتود بزنند ، اجرا کنند و اساتید در کنارشان باشند و مشکلاتشان را برطرف کند و از این مرحله را رد شوند و جاهای دیگر بتوانند با این اتفاقات ارتباط برقرار کنند.

• در این کارگاه چه کمکی به بچه ها می شود ؟

اکنون در این کارگاه برای ما خروجی مطرح نیست، می‌خواهیم که این غول تایپوگرافی جمله برایشان شکسته شود و با اساتید ارتباط بگیرد و به منابع آموزشی رجوع کنند.

در تایپوگرافی جمله همیشه به بچه ها می گویم اول یک کلمه را انتخاب و کار را با آن شروع کنید و فکر کنید تنها می خواهید یک کلمه را تایپوگرافی کنید، ریتم آن کلمه که به دست آمد و فرمش که درآمد کلمات را کنار هم بچینید و از همین فرم و ریتم برای کلمات دیگرهم استفاده کنید. پس از اینکه چند کلمه را به دست آوردید ترکیب می زنید و این گونه است که به تایپوگرافی که مد نظرتان است دست می یابید. در واقع ما به دنبال تایپوگرافی هستیم که از نظر بصری جذابیت داشته باشد.

• کاربرد تایپوگرافی در زندگی روزمره چقدر است ؟

مردم ایران خیلی از تایپوگرافی استفاده می کنند اما متوجه نیستند، برای مثال در بحث اَلم، محرم، پرچم ها و در ابعاد تجاری و تبلیغات استفاده می کنیم، صداو سیما می تواند خیلی با تایپوگرافی کار کند و کنار آن تصویر و موشن به کار ببرد، همین جمله نویسی یا شعارنویسی پشت ماشین ها در ایام محرم یک نوع تایپوگرافی است، شاید که تایپوگرافی خوبی نباشد اما مردم نیاز دارند به فرم ها و اشکال جدید بصری ، در زمینه تبلیغات تجاری هم ما به تایپوگرافی مدرن نیاز داریم.

• گرافیک را از چه زمانی آغاز کردید؟

گرافیک را از مشهد شروع کردم از هنرستان هنرهای ارشاد مشهد و به نظرم یکی از بهترین جاهایی که پایه و اصول درست را در گرافیک یاد می دهد و طراح را هدایت می کند هنرستان است، استارت ما از هنرستان با طراحی و گرافیک بود و چالش هایی که در هنرستان برایم پیش آمد کاربرد حروف فارسی در گرافیک یا نوعی از تایپوگرافی بود تا اینکه فهمیدم فونت فارسی جذابیت‌های بصری و قابلیت‌های زیادی دارد، تایپوگرافی در زمان هنرستان برایم استارت خورد، در تایپوگرافی نباید فارسی را با انگلیسی که تمام دنیا با آن کار می کند و زبان بین المللی است مقایسه کرد، من وقتی کار اساتید را که نگاه می‌کنم آن را مهندسی معکوس می کنم و فرم هایش را بدست می آورم و این باعث آموختن بیشتر می شود.

چند اثر از حسین مرتضایی: