بهروز وجدانی: حوزه هنری پیشگام موسیقی ایران بوده است

به گزارش خبرنگار پایگاه خبری حوزه هنری، در ابتدای این نشست بهروز وجدانی پژوهشگر موسیقی اقوام ایرانی درباره موسیقی ایران و سبک‌های مختلفی که در بخش‌های گوناگون کشور وجود دارد، گفت:  مجریان حوزه هنری  همیشه پیشگامان موسیقی ایران بوده‌اند؛ زیرا تا قبل از انقلاب و تشکیل حوزه هنری تنها تعداد محدودی از پژوهشگران به موسیقی نواحی می‌پرداختند و در همایش‌های بسیار اندکی اجرای موسیقی نواحی دیده می‌شد تا اینکه حوزه هنری شروع  به فعالیت در این عرصه کرد تا جایی که این هنر در تمامی نقاط جهان اجرا می‌شود و آن را به نام موسیقی فولکلور می‌شناسند.

برای حفظ موسیقی فولکلور باید مستندسازی شود

وی همچنین درباره مستندسازی موسیقی نواحی عنوان کرد: علاوه بر این موسیقی، نوعی دیگری هم وجود دارد که به روستاها و عشایر مربوط می‌شود و در سراسر جهان هم معرفی شده است. هر زمان فردی از ایران به عنوان نوازنده موسیقی فولکلوریک به کشورهای خارجی رفته همیشه از او استقبال شده اما برای حفظ این هنر باید هرچه سریع‌تر مستندسازی شود؛ زیرا کسانی که زمانی در این رشته فعالیت می‌‌کردند سنشان بالا رفته و دیگر توانایی ادامه فعالیت یا معرفی آن را به صورت سینه به سینه ندارند.

وجدانی همچنین درباره قانون کپی رایت در موسیقی تصریح کرد: قانون کپی رایت که فقدان بانک اطلاعاتی باعث آن شده است باید به صورت جدی پیگیری شود. به عنوان مثال اگر کسی برای دزدیده شدن اثرش شکایت کند و پرونده او مورد بررسی قرار بگیرد، چون بانک اطلاعاتی وجود ندارد نمی‌توان گفت که این فرد راست می‌گوید یا دروغ. حوزه هنری که آرشیو بسیار خوبی در موسیقی فولکلور دارد باید بانک اطلاعاتیش را راه بیندازد.

وی همچنین با اشاره به کتاب‌ها و مقالاتی که درباره موسیقی نواحی وجود دارند، گفت: تعداد مقاله‌هایی که مربوط به موسیقی نواحی هستند بسیار زیاد است و درصد قابل توجهی از کتاب‌های موسیقی ایران به همت حوزه هنری و بخشی هم به‌صورت شخصی جمع آوری شده است. البته پیش از انقلاب تعداد بسیار کمتر بوده است و کتاب‌های قابلی نیز باقی نگذاشته‌اند.

منصوره ثابت‌زاده، پژوهشگر در حوزه ادبیات و موسیقی و رقص و بازی‌های آیینی اقوام ایرانی، درباره موسیقی پیش از انقلاب و بعد از انقلاب توضیح داد: فکر می‌کنم در دهه 60 که موسیقی به‌خاطر موسیقی‌های غیرقابل قبول اسلام و کاباره‌ای ممنوع بود و بعد از مدتی با سفارش امام خمینی موسیقی‌های اصیل آزاد شد و شروع کار در این حوزه گسترش پیدا کرد، دهه 70 دستاورهای بسیار خوبی داشت و ثمره پژوهش برخی از پژوهشگران در حوزه هنری به‌عنوان مرکز شناخت اصالت‌های فرهنگی بسیار موثر بود. این جریان در دهه 80 هم تداوم داشت اما در اواخر این دهه این هنر مانند یک شمع اندک اندک خاموش شد.

وی افزود: موسیقی نواحی که در بخش دوم جشنواره موسیقی فجر برگزار می‌شد تا امروز هم باقی مانده اما به نظرم فقط سایه‌ای از آن زمان‌ها در آن‎ باقی مانده است.

موسیقی  آکادمیک ایران به سمت غربی شدن رفته است

ثابت‌زاده همچنین درباره بخش آکادمیک موسیقی نواحی گفت: بخش آکادمیک در کشور از لحاظ موسیقی نواحی دچار ضعف شده است؛ زیرا همه به سمت غربی کردن عناصر فرهنگی هستند. در سفری که به مشهد داشتم متوجه شدم بیش از 28 رساله موسیقی نواحی به زبان عربی وجود دارد. آن‌ها را خریداری کردم تا ترجمه کنم. اما متاسفانه متخصصی در این زمینه که هم زبان عربی بلد باشد هم از رساله سر دربیاورد وجود ندارد. به کسانی که در حوزه موسیقی نواحی فعالیت دارند پیشنهاد می‌کنم یک زبان را به صورت حرفه‌ای بیاموزند.

هوشنگ جاوید، پژوهشگر موسیقی نواحی و آیینی، درباره فعالیت‌هایی که در حوزه موسیقی نواحی انجام داده عنوان کرد: از سال 1370 کلید فعالیت‌ها را زدم، بنیان جشنواره‌هایی را در ایران گذاشتم که تاثیر بسزایی در معرفی این هنر به مردم داشت. در سالن‌های 700 نفری حوزه هنری آن‌قدر جمعیت جمع می‌شد که بسیاری از آن‌ها کف زمین می‌نشستند.

جشنواره فجر هویت خود را فراموش کرده است

وی همچنین درباره جشنواره فجر گفت: موسیقی برای دولت دغدغه به حساب نمی‌آید که اگر خلاف این بود خواننده‌هایی که این روزها می‌خوانند و چیزی از موسیقی نمی‌دانند و هر روز هم یک داستان جدید به‌دنبال دارند تعدادشان به این زیادی نبود.

وی افزود: در جشنواره فجر امسال هیچ اجرای شاخصی ندیدم؛ انگار تنها 30 درصد از محتوا به آن هدفی که درواقع جشنواره به‌خاطر آن به‌وجود آمده می‌پردازد. جشنواره فجر هویت خود را به طور کلی فراموش کرده است.

گفتنی‌ است، همایش بررسی وضعیت موسیقی در چهار دهه نخست انقلاب اسلامی در طی دو روز و در قالب 5 میزگرد (موسیقی کودک، موسیقی نواحی، موسیقی سنتی، موسیقی سیاسی- اجتماعی و سرود) روزهای 20 و 21 فروردین ماه به همت مرکز موسیقی حوزه هنری برگزار می‌شود.