آقای علوی درباره روند برگزاری دومین جشنواره تئاتر مردمی بچههای مسجد برایمان بگوئید؟
پس از وقفهی دو ساله ک به علت پاندمی کرونا با برنامهریزی پیش آمد، گروههای نمایشی مساجد ساماندهی شدند و از ابتدای سال در جلساتی زیر نظر مربیان حوزه هنری استان قم با مبانی مقدماتی نمایش آشنا شدند. پس از انتخاب متن که توسط نویسندگان مسجدی و کارگاه نویسندگی باشگاه تئاتر تجربه نوشته شده، به تمرین پرداختند. از ۶۴ گروه متقاضی شرکت در جشنواره ۴۰ گروه کارشان به بازبینی راه پیدا کرد و طی دو روز در پلاتو ماه حوزه هنری قم بازبینی شد و ۱۷ اثر برای شرکت در بخش مسابقه انتخاب شدند.
دوره نخست جشنواره کی برگزار شد و در این فاصله گروهها چه کردند؟
در سال ۹۷ جشنواره اول با حضور ۱۰ گروه نمایشی از ۲۲ نمایش شرکتکننده در بازبینی برگزار شد و نمایش «اخلاق صاحبدلان» به عنوان منتخب جشنواره به جشنواره سراسری در قزوین راه پیدا کرد و سومین نمایش برگزیده جشنواره شد. در سال ۹۸ گروههای نمایشی مساجد نسبت به سال ۹۷ دو برابر شدند و ۵۰ گروه نمایشی پس از آموزش و تمرین برای شرکت در جشنواره اعلام آمادگی کردند که متاسفانه دقیقا یک هفته مانده به بازبینی آثار در حالی که گروهها آماده حضور بودند پاندمی کرونا و وحشت اولیه آن همه چیز را تحت تأثیر قرار داد و متاسفانه علیرغم آمادگی و انگیزهی بالای گروههای خواهران و برادران برگزاری جشنواره به تعویق افتاد. اما اوضاع تا امسال باری برگزاری جشنواره مساعد نشد و گروهها با همایتهای مالی که از آنها انجام شد، فقط در مساجد اجراهای محدودی داشتند. در این دو سال چند گروه نمایشی به صورت محدود مثل گروه نمایش مسجد مصطفی خمینی در برادران و مسجد حضرت ابوالفضل در خواهران با تلاش و پیگیری مسئول کانون توانستند چراغ تئاتر را روشن نگه دارند. امسال با اینکه گروههای زیادی دچار تغییر در اعضا شده بودند، دوباره ساماندهی شدند. از طرفی گروههای جدیدی هم آنها اضافه شدند و در جشنواره حاضر شدند.
درباره مشکلاتی که این فاصله زمانی ایجاد کرده برایمان بیشتر بگوئید؟
تعداد زیادی از بازیگران جشنواره اول به علت عدم توانایی کافی مساجد و خانهنشینی حاصل از کرونا دیگر در دسترس نیستند و با اینکه استعدادهای خوبی کشف شد متاسفانه دیگر آنها را که در کارخود پیشرفت هایی هم داشتند، نداریم.
تعریفی تئاتر مردمی بچه های مسجد چیست؟
بنده چندسال بیشتر در جریان این حرکت نبودم اما استاد فدایی حسین که از پایهگذران این حرکت بودند، در تعریف تئاتر بچههای مسجد گفتهاند: نمایشی که در آن بچههای مسجدی برای نمازگزاران مسجد با موضوعات قابل ارائه در مسجد از قبیل؛ مذهبی، فرهنگی، اجتماعی و سیاسی اجرا میروند. به نظر من کاملترین تعریف همین است.
ویژگی تئاتر بچههای مسجد به نسبت سایر گروهها و طیفهای تئاتر چیست؟
سن پایین بچهها و شور و هیجان بالای آنها و همچنین دلی بودن بیشتر کارها بسیار اجراهای این بچه ها را جذاب و دیدنی کرده است. باید توجه داشت بچه ها فقط مقدمات بازیگری را می دانند و بیشتر براساس استعداد و علاقه نقشی را برعهده می گیرند. اعتقاد به کاری که انجام می دهند و مدل ساده کار بدون دکور و اکسسوار، نمایش مردمی و قابل لمسی به مخاطب مسجدی تحویل می دهد که بسیار قابل پذیرش است.
گروه های بچه های مسجد در چه بازه سنی هستند؟
در گروههای نمایشی مساجد بازیگر از سن ۶ سال تا بالای ۳۰ سال داریم و ما سعی کردیم با حذف قوانین محدودکننده، فرصت حضور بیشتری به مسجدیها بدهیم. شاید اینجا بحث مقایسه و داوری بین گروههای کم سن و سال و بزرگسالان پیش بیاید. در واقع ما به بازیگری که سنش بالا است بیشتر سخت میگیریم و توقعمان هم بالاتر است و به همین نسبت امکان انتخاب کم سن و سالتر ها بیشتر میشود.
از سختیهای کار در این حوزه برایمان بگوئید.
حقیقت این است که تفاوت و نگاهی در بعضی مساجد به تئاتر وجود دارد که بخشی از سختیها محصول همین نگاه است. رد کردن بعضی نمایشها در بعضی مسجدها، عدم همکاری و هماهنگی و برنامهریزی، جاذبهکم اجراء خارج از صحنهی سالن، عدم همکاری عوامل برخی مساجد، نبود آیندهنگری و گاه بیعلاقهای بین بچههای مسجد، فقط بخشی از این مسئله است.
شما چه حمایت و کاری برای بچهها و گروهها داشتین؟
اعزام مربیان دورههای تربیت مربی استاد فدایی حسین و همچنین ساماندهی و اعزام گروهها جهت اجرا در مساجد بوستانها همایشها یادوارههای شهدا و … در کنار مشاوره جهت تشکیل گروه، برگزاری دورههای آموزشی مختلف، معرفی بازیگران مسجدی به پروژههای مختلف استانی و کشوری از جمله حمایتهای بود که دفتر تئاتر مردمی بچههای مسجد از گروههای مسجدی داشته است.
برگزیدگان این جشنواره چه اتفاق برایشان میافتد؟
برگزیدگان جشنواره علاوه بر دریافت جایزه و اجرای عموم جهت افزایش مهارت بازیگری، آموزشهای بیشتری خواهند دید و همچنین به پروژه های مختلف معرفی میشوند.
برای پیشرفت تئاتر در مساجد چه فکری دارید؟
سال آینده برنامهی اصلی ما آموزش است که در سال ۹۸ بخاطر کرونا ابتر ماند. آموزش و پیشرفت بچهها در عرصهی کارگردانی و مهارت افزایی سرپرستهای تئاتر مسجد، توجه ویژه و تقویت نویسندگان مسجدی از جمله برنامههای آتی ماست. از طرفی طرحی برای اولین بار در قم مطرح کردیم و در حال اجرا است تحت عنوان «پلاتو مسجد» که در این طرح تلاش میکنیم در هر مسجد یک سالن نمایش برای اجرا ایجاد کنیم تا این ظرفیت خوبی که در قم داریم، جایگاه ویژهتری بین عموم مردم پیدا کند.
آیا امیدوار به ماندن بچههای مسجد در کار تئاتر هستید؟
بله، بچههای مسجد در صورت حمایت مستمر و برنامهریزیهای دقیق و آیندهنگری میتوانند جریانی تاثیرگذار در هنر میهن عزیزمان باشند. ضمنا مسجد مولد است و هر چند نسبت به گذشته کمتر، ولی همچنان جذب نوجوان و نیروی تازه دارد. مهمترین دغدغه ما در حال حاضر همان بحث مالی است که هرچه بیشتر کمک مالی به دفتر مردمی بچه های مسجد تزریق شود، گروههای بیشتری را حمایت میکنیم و همین تثبیتکننده این جریان در تئاتر کشور خواهد بود.