بنیان تمایزات موج چهارم فقه موسیقی، مبتنی بر اسلام جامعه‌نگر و نگاه تاریخی و عقلی به روایات است
به گزارش روابط عمومی حوزه هنری استان قم،هفتمین جلسه دوره عالی «فقه استدلالی در موضوع غنا و موسیقی» با حضور حجت الاسلام و المسلمین مجتبی فلاحتی و جمعی از پژوهشگران این حوزه در سالن آسمان حوزه هنری قم برگزار شد.
حجت الاسلام فلاحتی در ابتدای این نشست و در ادامه‌ی مباحث جلسه ششم یادآور شد: «از دیگر مبادی تصدیقیه (مسلّمات بیرون علمی) موسیقی، نوع نگاه تاریخی فقیه به متون موسیقایی است. در این بحث نیز باید گفت فقهاء با این اعتبار، دو نگاه به متون موسیقی و غنا داشته‌اند. نگاهی که در فرایند استنباط صرفا به ظاهر اخبار اکتفا می‌کند و نگاهی دیگر که علاوه بر فهم ظواهر متون، از دخالت و تأثیر نگاه تاریخ‌نگرانه به فهم عمیق نصوص دینی، غافل نیست و از آن بهره می‌برد.»
وی در ادامه خاطرنشان کرد: «نگاه دوم بسیار به اجتهاد، صحیح و شایسته نزدیک‌تر است. مانند نگاه تاریخی شیخ صدوق به روایت طبّی یا نگاه تاریخی ابن ادریس حلّی به دلیل عقلی و یا نگاه فیض کاشانی و آیت الله خامنه‌ای به روایات موسیقی و غنا. هر چند که باید توجه داشت نگاه تاریخی به استنباط شریعت، غیر از تاریخمندی شریعتی است که برخی روشنفکران مطرح می‌کنند چرا که این، به تأثیر تاریخ در تغییرات موضوع و حکم فقهی می‌نگرد، ولی آن به عرفی‌سازی اصل شریعت و دین می انجامد.»
حجت الاسلام فلاحتی در ادامه افزود: «از باب نمونه، یکی از ممیّزات فقه موسیقی رهبر انقلاب، نگاه تاریخی ایشان به متون موسیقی و غناست. مثلا در تفسیر بیت الغنا که ایشان با شواهد تاریخی از کتبی مانند الأغانی و امثال آن، می‌گویند به معنای مراکز رسمی موسیقی نامناسب بوده نه صرفا به معنای مطلق مکان نواختن موسیقی. و یا نگاه تاریخی ایشان به نظرات فیض و محقق سبزواری در حدود غنای حلال و غیر اینها.»
وی همچنین خاطرنشان کرد: «اگر با همین نگاه تاریخی، نظری به تاریخ فتوای فقهی در باب موسیقی و غنا بیندازیم خواهیم دید چهار تطّور فتوایی برای موسیقی و دو تطوّر فتوایی برای غنا در فقه شیعه وجود داشته است.»
حجت الاسلام فلاحتی افزود: «در مورد موسیقی( نوازندگی) 1. تحریم مطلق که نظر عموم فقهای شیعه بوده‌است. 2. تردید در تفکیک نوع حلال از حرام که از آراء پراکنده‌ی محقق خویی در صراط النجات بر می‌آید. 3. قطعیت در تقسیم موسیقی به حلال و حرام که فتوای امام خمینی (ره) در سال 62 بوده و 4. توجه به ابعاد سلبی موسیقی در کنار ابعاد ایجابی آن است. که در واقع این موج چهارم آراء خاص آیت الله خامنه‌ای می‌باشد.»
وی در تبیین آرای مقام معظم رهبری در حوزه موسیقی گفت: «در آراء ایشان با وجود تشابهات حُکمی موسیقی در نوع حلال و حرام برای موسیقی، در عین حال تمایزات متعددی با فقهای دیگر نیز وجود دارد که از جمله : مناطات خاص موسیقی های حلال و حرام، تأکید بر ابعاد مثبت و ایجابی موسیقی، تأکید بر وجه تمدّنی موسیقی و غیر اینها که کاملا محسوس است که این نوع نگاه از بصیرت تاریخی ایشان و توجه به دلیل عقل مستقل در فقه موسیقی و تأثیر نگاه فقه جامعه‌نگر به هنر دینی، حکایت دارد.»
