این روزها چهارمین دوره کارگاه طنز، در حوزه هنری قم با حضور علاقمندان و عباس احمدی به عنوان مدرس این دوره درحال برگزاریست. برگزاری چهار دوره کارگاه طنز نشان از علاقمندی و توجه شاعران و نویسندگان به مقوله طنز دارد. با عباس احمدی گفتگویی درباره علت این رویکرد و دورههای تخصصی که با حضور او در قم برگزار میشود، داشتهایم.
درباره این کارگاه کمی توضیح دهید.
کارگاه مقدماتی طنزنویسی در واقع چهارمین دوره از این دست کارگاههاست که از سال 1391 به پیشنهاد حوزه هنری قم برگزار شدهاست. ثمرات این کارگاهها امروزه در کار هنرجویان قبلی کاملا مشهود است و بعضی از آنها در برنامههایی مثل قمپز و جشنوارههای مختلف حضور فعال دارند.
هدف از برگزاری چنین کارگاهی چیست؟
در حقیقت هدف اصلی پرورش استعدادهای طنزنویسی و هدایت آنها در مسیر صحیح است. البته رویکرد اصلی ما دستیابی به طنز سالم و دغدغهمند و آشنایی هنر جویان با مبانی و شگردها و تکنیکهای طنزنویسی است. خوشبختانه در دوره جدید کارگاهها، خانمها حضور بیشتری دارند. این نویدبخش ظهور نسل جدیدی در طنز قم است.
سر فصلهایی که در این دوره تدریس میشود چه هستند؟
مباحثی چون تعاریف انواع و گونههای مختلف شوخطبعی یعنی طنز، هجو، هزل، فکاهه و... ، سوژهیابی، فرمهای طنزنویسی از قبیل نقیضهسازی، وارونه گویی، شخصیتپردازی، طنز موقعیت و... همچنین شگردهای بلاغی در طنز که اسلوب حکیم، ایهام و ابهام، ذم شبیه مدح، تجاهل العارف، قلب، تحامق و.... را شامل میشود. بازخوانی متون کلاسیک و معاصر طنز ایران چه در شعر چه در نثر به همراه معرفی منابع مطالعاتی و کار کارگاهی در کلاس از دیگر مواردیاست که در این کارگاه به آنها توجه میشود.
به نظرتان چرا اینقدر علاقه به طنز در بین نویسندگان و شاعران رو به فراوانیست؟
در دو دهه اخیر خوشبختانه طنزسرایی از محافل خصوصی و پستوها بیرون آمده و مجال ارائه پیدا کردهاست. مخصوصا گسترش فضای مجازی و مشکلات فراوان اجتماعی _که در قالب طنز، مردم بهتر قادر به هضم آنها هستند_ باعث شده رویکرد به این گونه ادبی که سابقهی فراوانی هم در ادبیات ایران دارد، بیشتر شود. البته تولید و پخش برنامههای تلوزیونی مثل قند پهلو و برپایی شب شعرهای متعدد طنز هم تاثیرگذار بوده است.
طنز در قم چه روندی را طی کردهاست تا به وضع موجود برسد؟
در حوزهی طنز مکتوب، حوزه هنری استان قم مصدر خدمات شایستهای شد و برگزاری کارگاههای طنزنویسی، جشنواره سوهان روح و سی و پنج محفل ماهانه قمپز از سال 1391 تا امروز، به این امر کمک فراوان کردهاست و در واقع محملی جهت بروز استعدادها فراهم شدهاست. در حقیقت یک حرکت مستمر و آگاهانه در این مسیر وجودداشته که باعث شده امروزه بچههای قم علاوه بر قمپز، در محافل تهران مثل «نطنز» و «در حلقه رندان» و نیز جشنوارههای کشوری حضور فعال داشتهباشند و در مطبوعات قلم بزنند.