خیال مفهومی دو وجهی که وجهی از آن عدمی است؛ این مفهوم بیشتر نزد عامه مردم به کار میرود و در محاورات روزانه از آن مفهوم " پوچی " را استنباط میکنند، اما وجه دیگر خیال وجه " وجودی " آن نزد فیلسوفان و هنرشناسان است. در دیدگاه اخیر " خیال " از جنس هنر و بستر ظهور خلاقیت هنری است. درک بهتر این مفاهیم مستلزم شناخت نظریاتی است که متفکران اسلامی در این باره بیان داشتهاند.
این مقاله به دنبال تبیین نقش خیال در بروز و ظهور آثار هنری بوده و کوشیده تا هنر آفرینی را از این منظر به مثابه فرایندی استعلایی در ساختار ذهنی انسان معرفی کند. یافتههای این مقاله – که به روش تحلیل اسنادی انجام شده – نشان داد که هنر، نتیجه شهود حقیقت متکی بر صورتهای خیالی و عالم هنر، رهین عالم خیال است. هنرمند هر اندازه که قوای خیالی خود را به مثابه شأنی ارجمند از وجود پالایش کند به توفیق هنری بیشتری دست خواهد یافت.