تئاتر بچه‌های مسجد در قم به مبداء جریان بچه‌های مسجد در کشور تبدیل شده‌است

تئاتر چقدر با مسجد قرابت دارد و با فضای آن هم‌راستاست؟
مسجد در فرهنگ و تمدن اسلامی مهمترین مکان برای شکل‌گیری و بروز فعالیت‌های فردی و جمعی است. مسجد ضمن اینکه محل عبادت و مکانی مقدس و معنوی هست، کارکرد مهمی در مناسبات و شکل‌گیری تجمعات و حرکت‌های اجتماعی دارد. همچنین در کنار تولید گفتمانِ اندیشه و تفکر در جامعه، مساجد محل بروز فرهنگ و هنر نیز بوده و هستند و از معماری تا نگارگری و دیگر هنر‌ها تجلی زیبایی در مسجد پیدا کرده‌اند.
تئاتر در تولید و اجرا وابسته به مکان و تجمع گروهی‌ست، تئاتر هنری‌ست که با آیین و دین همزیستی دیرینه دارد. نمایش در طول تاریخ با معابد و مکان‌های مذهبی قرابت بسیاری داشته و حال در فرهنگ اسلامی نیز این قرابت را حفظ کرده‌است.
همچنین زیرساخت‌های تولید و اجرای تئاتر از نظر مکانی یا شرایط تولید در سطح شهر‌های ما ضعیف است یا اصلا وجود ندارد. مساجد با توجه به گستردگی و مناسبتی که با موضوع دارند و نیز مراجعینی که می‌توانند مخاطب هنری و تماشاگر نمایش باشند، گزینه مناسبی هستند برای رشد و توسعه هنر نمایش.
امروزه تئاتر در دنیا به دنبال گونه‌های پیشرو است که از نظر کیفیت، شکل تولید و جذب مخاطب، کارکرد بیشتری را ایفا کنند تئاتر‌های خارج از صحنه یا آف‌استیج و تئاتر‌های کاربردی، محیطی، خیابانی و میدانی در تلاش هستند که به این مهم دست یابند و تئاتر بچه‌های مسجد نیز یکی این جریان‌های تئاتر پیشرو است که از ظرفیت‌هایش برای رشد بهره می‌برد.

ماموریت اصلی تئاتر بچه‌های مسجد چیست و آنچه در قم شاهدش هستیم چقدر به ماهیت آن نزدیک شده‌است؟
تئاتر بچه‌های مسجد در تلاش است تا با بهره بردن از ظرفیت‌های متعدد مسجد فرصتی را فراهم کند تا همپای دیگر جریان‌های تئاتری در خدمت هنر نمایش قرار گیرد و بخشی از هنرجویان، هنرمندان، مخاطبان و جریان‌های تئاتری را پوشش دهد. تئاتر مسجد می‌خواهد به سهم خود گونه‌ای از تئاتر را فراهم کند و نسلی را پرورش دهد که برآمده از دل مسجد و متناسب و منطبق با فرهنگ مسجد باشد و در راستای کارکرد مسجد قدم بردارد و از همه مهمتر بخشی از نیرو‌های مستعد و مخاطبان فراگیر و مکان‌های گسترده را برای تولید و اشاعه تئاتر به خدمت بگیرد. به نظر می‌رسد دفتر مردمی تئاتر بچه‌های مسجد استان قم با پوشش دادن 130۱۳۰ نمایش و حدود هفتاد _ هشتاد گروه نمایشی بچه‌های مسجد، سهم مهمی در این جریان دارد.

شما ناظر جشنواره تئاتر بچه‌های مسجد در دیگر استان‌ها بوده‌اید، آیا تئاتر بچه‌های مسجد در قم ویژگی خاصی در مقایسه با دیگر استان‌ها دارد؟
جریان نمایش بچه‌های مسجد در قم را باید به نوعی شروع کننده‌ی این فعالیت بدانیم که از دوره اول تاسیس بچه‌های مسجد در دهه هفتاد شکل گرفته است. حالا در فعالیت دور جدید بچه‌های مسجد که در چهارمین یا پنجمین سال شکل‌گیری آن هستیم هم استان قم به نوعی پایلوت یا الگوی فعالیت است. تئاتر بچه‌های مسجد در قم معمولا یک گام در فعالیت‌ها جلوتر از سایر کشور است و هر فعالیت ابتداء در قم آزمایش و ارزیابی شده و سپس در استان‌های دیگر اجرا می‌شود. به همین‌خاطر بچه‌های مسجد در قم به مبداء جریان‌ بچه‌های مسجد در کشور و به یک بسامد خود ساخته تبدیل شده‌است. تئاتر بچه‌های مسجد در قم حرکتی‌ست که در طول زمان آرام آرام شکل گرفته و تقویت شده و منطبق با خاستگاه اصلی نمایش بچه‌های مسجد در حال حیات است.
نمایش بچه‌های مسجد در استان قم از نظر شکل‌گیری گروه‌ها و افراد آن و همچنین از نظر مربی و حتی نویسنده به یک خودکفایی رسیده است. هر مسجد می‌تواند مستقل یک ایده را به اجرا برساند و البته مهمتر این است که هماهنگی لازم میان متولیان مسجد، امام جماعت و هیئت امنا در بسیاری از موارد شکل گرفته‌است. البته یکی دیگر از موهبت‌های تئاتر بچه‌های مسجد در قم آن است که درخواست و الزام اجرای نمایش در مسجد از طرف متولیان و مخاطبان شکل گرفته‌است و تا حدودی در مناسبت‎ها یا نمایشگاه‌ها از گروه‌های نمایش طلب اجرا می‌شود. در مجموع می‌توان گفت نمایش بچه‌های مسجد در قم به مرور زمان در وسعت زیاد، با انسجام، عمق زیاد، با جدیت و با درخواست بسیار مواجه شده و در حال انجام است. در استان قم شاهد هستیم که گروه‌های نمایشی بانوان و آقایان متعددی فعال هستند و با جدیت در حال تقویت و پرورش هنر نمایش هستند.
آیا بچه‌های مسجد توانسته جریانی در مساجد و تئاتر کشور ایجاد کند؟ اصلا چنین کارکردی برای آن قایل هستید؟
همانطور که عرض کردم تئاتر مسجدی پدیده‌ای امروزی و تازه نیست و در طول حیات خود تجربه‌های ارزنده‌ای داشته، پس می‌توان با اطمینان گفت که بسیاری از هنرمندان بزرگ بر آمده از مسجد هستند مانند مرحوم سلحشور و بسیاری از هنرمندان در دیگر رشته‌های فرهنگی و هنری.
ما حتی ثمره نسل دهه هفتاد بچه‌های مسجد و یا دو سال گذشته تئاتر مسجد در استان قم را در بدنه فعالیت هنری شاهد هستیم. اما اینکه آیا این کار درست است یا خیر باید عرض کنم این یک واقعیت است که هنرمند مسجدی باید به درستی در مسجد پرورش یافته باشد تا بعدا بتواند به کنشگر فرهنگی حرفه‌ای در سطح کشور و جهان تبدیل شود. مهم این است که این محیط مانند گلخانه محل پرورش نهال‌هاست و وقتی نیروی فرهنگی به قوام رسید و به درختی مقاوم تبدیل شد، بیشترین تاثیر و ثمره را خواهد داشت.

آینده تئاتر بچه‌های مسجد را چگونه می‌بینید؟
در کشور ما فعالیت‌هایی که مردم نهاد باشد به مسیر خود ادامه می‌دهد، اما هر حرکت که به نهاد‌ها و دولت‌ها وابستگی پیدا می ‌کند با تغییر سیاست ‌ها گاه به تعطیلی کشیده می ‌شود.؛ بنابراین به تصور من تئاتر بچه‌های مسجد در قم کمی به این استقلال خود دست یافته و اگر در زمینه مردم نهاد تقویت شود آنگاه دیگر به صورت خودجوشپیش می‌رود. چون متولیان مردمی مساجد خودشان این حرکت را با جدیدت پیش خواهند برد . در کل با توجه به بهار فعالیت تئاتر بچه‌های مسجد در قم،‌ به آینده‌ی این حرکت بسیار خوش بین و امیدوار هستم.