بررسی تعامل بین ادبیات و جنگ تحمیلی، علاوه بر نشان دادن بسترهای اجتماعی و سیر تحول این تعامل، منتقدین ادبی را در درک بهتر آثار این دوره و شناخت رسالت ادبیات دفاع مقدس کمک میکند. در این مقاله سعی شده است با بررسی گفتمان شعر جنگ تحمیلی از منظر جامعه شناسی ، نحوه انعکاس تحولات اجتماعی در شعر جنگ – حد فاصل سالهای 1359 تا 1367 هجری شمسی – نمایان گردد. این بررسی حاکی از این است که گفتمان شعر دفاع مقدس را می توان به طور کلی به دو شاخه ایدئولوژیک و انسانی – انتقادی تقسیم کرد. در گفتمان ایدئولوژیک که خود بر اساس لحن کلام شاعر به انواعی نظیر شعاری – شورانگیز، حماسی – ملی، حماسی – عرفانی، نوستالژیک و ... تقسیم می شود؛ آنچه بیش از هر چیز نمایان است؛ جایگاه ایدئئولوژیک انقلاب و ارزش های برآمده از آن در ذهن و زبان شاعر است. در حالی که در گفتمان انسانی – انتقادی بیشتر با نگاهی انسان شناسانه، فراملی و ساختار شکنانه نسبت به پدیده جنگ مواجه هستیم.