پاسخ به سوال "چگونه کتاب بخوانیم؟" در نشست تخصصی داستان
به گزارش روابط عمومی حوزه هنری استان قم، دومین نشست تخصصی داستان حوزه هنری قم با موضوع "چگونه کتاب بخوانیم؟" با حضور عباس صفایی حائری، جمعی از هنرجویان و علاقمندان به داستان‌نویسی در سالن آسمان حوزه هنری قم برگزار شد.
صفایی در ابتدای این نشست با تاکید بر این نکته که خواننده کتاب باید مساله داشته‌باشد، گفت: « خواننده باید بر اساس مسأله‌ای که دارد سراغ کتاب برود. کسی که مسأله نداشته باشد عملا پراکنده خوانی می‌کند. خواننده‌ای که با مسئله مطالعه کند خواننده‌ی فعالی است. خواننده باید بصورت فعالانه در پروسه خواندن شرکت کند از نخستین مسائل چنین پروسه‌ای انتخاب کتابی‌ست که سطحش از سطح اطلاعات خود خواننده بالاتر باشد.»
وی خواندن فعال را شامل چهار سطح دانست و گفت: « سطح اول شناخت واژگان است، یعنی درک معانی واژگان و ساخت آنها. سطح دوم خواندن پیش‌خوانی و خواندن اجمالی است که مربوط به ادبیات غیر داستانی می‌شود. در این سطح فهرست کتاب یک مطالعه اجمالی می‌شود تا خواننده بداند که نویسنده قرار است در چه موضوعی و چه ریز موضوعاتی صحبت کند. حتی می‌توان یک نگاه اجمالی به کل کتاب داشت.»
صفایی در ادامه گفت: « در سطح سوم که "خواندن تحلیلی" است، خواننده باید شرایط بهترین درک از کتاب را در بهترین زمان برای خود مهیا کند و خواندن را شروع کند. در سطح چهارم یعنی "خواندن تطبیقی"، خواننده بر اساس مسأله‌ای که در ذهنش است، چند کتاب را به صورت هم‌زمان مطالعه می‌کند و بر اساس موضوع، کتاب‌های مختلف را کنار هم می‌گذارد و مطالعه می‌کند.»
وی همچنین به تفاوت‌های مطالعه‌ی کتاب‌های داستانی و غیر داستانی اشاره کرد و گفت: «در مطالعه کتاب‌های غیر داستانی، خواننده در مقابل مطالبی که می‌خواند یک یا چند چرا؟ می‌گذارد و نویسنده موظف است به همه‌ی چراهای خواننده جواب بدهد و دلیل و برهان بیاورد اما در خواندن کتاب‌های داستانی یا تخیلی، خواننده باید خودش را در اختیار نویسنده قرار دهد و جهانی که نویسنده در حال ساختش است را درک کند و بعد بنشیند به تحلیل که چرا نویسنده یک چنین جهانی را ساخته‌است.»
عباس صفائی در پایان شرایط خواندن ادبیات داستانی را برشمرد و گفت: «خواننده اول باید نوع اثری که می‌خواهد بخواند را مشخص کند. اینکه می‌خواهد داستان کوتاه بخواند یا رمان و اینکه در چه ژانری می‌خواهد مطالعه داشته باشد؟ زمانبندی که برای مطالعه هر کتاب در نظر می‌گیرند هم متفاوت است. در زمان در نظر گرفته شده باید یک وحدت رویه وجود داشته باشد، پیوستگی مطالعه مهم است. خواننده باید جهان داستانی که نویسنده در حال ساختش است را برای خودش بسازد و درک صحیحی از ذهنیت نویسنده برای خودش ایجاد کند.»
شایان ذکر است که نشست‌های تخصصی داستان به همت واحد آفرینش‌های ادبی حوزه هنری قم، روزهای سه‌شنبه هر هفته، با حضور یکی از صاحب‌نظران عرصه داستان برگزار می‌شود.
